روابط فرهنگی ایرانی ـ عربی؛ عرصه های مشترک، ظرفیت ها و محورهای آن

Authors

مسعود فکری

عضو هیئت علمی دانشگاه

abstract

روابط انسانی از ضروری ترین مفاهیم پذیرفته شده میان افراد و جوامع بشری است. از میان این پیوند ها روابط فرهنگی، که در دامنه فرهنگ نقش آفرینی می کند، اهمیت بیش تری دارد. فرهنگ فارسی را باید اصطلاحی فراگیرتر از فرهنگ ایرانی بنامیم، زیرا براساس اوضاع تاریخی و دوره های زمانی ای که ایران پشت سر گذاشته و مرزهایی گسترده را در برگرفته و ساختارهای حکم رانی گوناگون و رخ دادهای چشم گیری را شاهد بوده است آثار همه این ها در فرهنگ فارسی هویدا شده است؛ این فرهنگ از جمله فرهنگ هایی است که دربردارنده عنصر نزدیکی به دیگر فرهنگ ها و پذیرش آن ها براساس مشترکات و تفاوت های خود است. روشن است که فرهنگ ها، به ویژه فرهنگ های هم جوار، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دوسویه ای دارند و هیچ فرهنگی از این قاعده مستثنا نیست، خواه فرهنگ عربی و خواه فرهنگ فارسی. بر همین اساس، در نوشتار حاضر درصددیم برخی عرصه های مشترک این دو فرهنگ برای ساختن زمینه تعامل با تکیه بر زیرساخت های پیشینی به دست آمده طی قرن ها را تبیین کنیم تا آن را زمینه مناسبی برای گام های آینده قرار دهیم. مسئله اصلی این پژوهش تبیین بایستگی و امکان پذیری روابط فرهنگی ایران و عرب براساس نقاط مشترک و ظرفیت های بالفعل یا بالقوه است. به منظور دست یابی به چنین هدفی باید پیشینه های تاریخی و اوضاع اکنون و کرانه های پیش رو را از جهت روابط فرهنگی میان دو جامعه عربی و ایرانی بررسی کنیم؛ هرچند طبقه بندی این پژوهش صرفاً پرداختن به دوره های زمانی این روابط نیست؛ اگرچه طبقه بندی زمانی آن از جهت تأثیر آن در شفاف سازی موضوع بحث و پرده برداشتن از زوایای پنهان آن اهمیت دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ظرفیت ها و دلالت های نظریه فرهنگی برگر در عرصه سیاستگذاری فرهنگی

در این مقاله دیدگاه های پیتر برگر در عرصۀ سیاستگذاری بیان شده است. براساس دیدگاه او، که معتقد است سه فرایند برونی سازی،عینی سازی،و درونی سازی، به شکل دیالکتیکی فرهنگ را می سازد، میتوان دیالکتیک این گزاره های متناقض را به کمک سلسله روندهای منطقی توضیح داد و آن ها را به منزلۀ ظرفیت و دلالت نظریۀ فرهنگی برگر در عرصۀ سیاستگذاری به شمار آورد. این روندهای منطقی عبارت اند از نمونه سازی، نهادینه کردن، ...

full text

عوامل اجتماعی ـ فرهنگی در شکل‌گیری محله در شهر ایرانی ـ اسلامی و کارکردهای آن

محله به‌عنوان سکونت‌گاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می­شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی موجب شکل­گیری فضای کالبدی محله در شهر شده که از این میان، عوامل اجتماعی و فرهنگی به‌واسطه ارتباط مستقیم با...

full text

روابط سیاسی ـ نظامی و ثبات رژیمهای عربی در منطقه

پرسش از علت استمرار حاکمیت در بعضی از کشورهای عربی منطقه، محور اصلی نوشتار حاضر را تشکیل می دهد. علت این امر نیز آن است که در بسیاری از این کشورها، استانداردهای سیاست دموکراتیک وجود ندارد با این حال رژیم های حاکم توانسته اند به حیات خود استمرار بخشند. فرضیه اصلی مؤلف آن است که، توازن سیاسی ـ نظامی، هسته اصلی سیاست این رژیمها را شکل می دهد. به عبارت دیگر، ثبات رهبری در این کشورها را باید...

full text

آگورا و روابط اجتماعی ـ فرهنگی در آتن دوره کلاسیک

از آنجایی‌که فضاهای شهری کانون تمرکز ساکنان زمین‌اند، آنها را می‌توان مناسب‌ترین عرصه تظاهر و تجلی فرهنگ بشری، ارتباطات اجتماعی و تاریخ ملت‌ها به شمار آورد. همچنان‌که ساختار فرهنگی و اجتماعی یک ملت می‌تواند بر تظاهرات کالبدی شهرها اثر‌گذار باشد، ویژگی‌های کالبدی و فضایی شهرها هم می‌توانند در پویایی، استمرار و یا تغییر روابط اجتماعی و فرهنگ ملت‌ها مؤثر واقع شوند. «آگورا» به مثابه یکی از فضاهای ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روابط فرهنگی

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۷۳-۸۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023